BẦU CỬ, HẬU BẦU CỬ TẠI MỸ VÀ THIỀN ĐỊNH VỀ TÂM TỪ BI

Sharon Salzberg | La Sơn Phúc Cường dịch

Sharon Salzberg (1952) là một trong những nữ thiền sư Phật giáo người Mỹ trứ danh. Bà tham học dưới sự hướng đạo của các bậc thầy như: Dipa Ma, Angarika Munindra, Sayadaw Upandita. Trong hơn 40 năm qua, bà đã sáng lập nhiều trung tâm thiền Phật giáo theo truyền thống Theravada tại các nước phương Tây và hướng dẫn cho hàng ngàn môn sinh về thiền Minh sát, thiền từ bi tâm. Trong bài viết của mình, bà đã chia sẻ quan điểm của mình về bầu cử tại Mỹ và hành thiền sau bầu cử.

Bầu cử là một cách thể hiện cam kết của mình với bản thân, với cộng đồng và thế giới

Sau khi đăng tải quan điểm của mình “Bầu cử là một cách thể hiện cam kết của mình với bản thân, với cộng đồng và thế giới”, tôi đã nhận được nhiều phản ứng khác nhau. Với tôi, đơn giản đó chỉ là một cách chia sẻ với mọi người sự quan tâm của mình tới bầu cử. Nhiều phản ứng làm tôi ngạc nhiên. Một số người đã lập luận phản đốinhững gì tôi viết, và cho rằng lựa chọn từ chối bầu cử mới là khôn ngoan và giúp ta không bị chi phối bởi những quan điểm của các đảng chính trị. Một số lại cho rằng chính trị là “bẩn” và sự nhấn mạnh của tôi về ý nghĩa của bầu cử đi ngược lại giáo lý về tâm từ bi và chính niệm. 

Không thể phủ nhận, những căng thẳng rất cao độ trong suốt kỳ bầu cử này. Đã có nhiều sự tấn công qua lại giữa cá nhân các ứng cử viên, các đảng chính trị, phương tiện thông tin đại chúng và cả cử tri. Tôi không phủ nhận  vẫn còn nhiều vấn đề bất cập và đáng thất vọng trong bầu cử ở Mỹ. Nhưng tôi muốn làm rõ lại ý định của mình khuyến khích mọi người đi bầu cử.

Tôi tin tưởng rằng bầu cử là một quyền lợi mang lại lợi ích to lớn và sự tham gia của người dân có thể là một hình thức của sự thực hành chính niệm và từ bi tâm. Trên thực tế, bầu cử bắt nguồn từ một trong những tri kiếnnền tảng về tình thương yêu, đó là: “tất cả mỗi người chúng ta đều rất quan trọng, tất cả mỗi người đều có giá trị và tất cả chúng ta đều xứng đáng có hạnh phúc, bình an và niềm hỷ lạc.” Tất nhiên, có những sai sót khủng khiếp trong hệ thống, những mánh khóe khủng khiếp trên sân khấu chính trị v.v…Nhưng việc lựa chọn đi bầu cử cũng không nhất thiết phải đi cùng với cảm giác chấp nhận hệ thống. Hãy suy nghĩ về thực tế là có rất ít địa điểm bỏ phiếu có sẵn trong các khu phố nghèo hay ở nơi sinh sống chủ yếu của người da màu. Rất nhiều hành động vô nhân đạo đã xảy ra thường xuyên hàng ngày tại những nơi chốn này. Chúng ta có thể chọn để đi bầu cử khi giữ trong tâm rằng những con người này đang bị bỏ rơi bởi các chính sách của hệ thống. Một trong những động cơ để ta đi bầu cử chính là mong nguyện góp phần giúp họ vượt qua đi những khổ đau này.

Dù cho đôi khi chúng ta có cảm thấy mình bị tách rời hay bị bỏ rơi bởi các chính sách xa vời nhưng trên thực tếthì không phải như vậy. Những người được bầu lên và các chính sách thiết lập nên vẫn hàng ngày tác độngtrực tiếp tới mỗi người. Chúng ta có thể không cảm thấy tác động trực tiếp, nhưng nó thực sự hiện diện ở khắp mọi nơi. Tôi đã có thể học đại học vì nhận được học bổng tại bang New York. Năm vừa qua, một người bạn của tôi đã chia sẻ rằng, cuộc sống của cô đã được cứu bởi những thay đổi trong chính sách y tế cho phép công ty bảo hiểm bồi hoàn viện phí điều trị bệnh tâm thần cho con trai cô. Ngay mới hôm trước, tôi đã nhận được tin rằng người bạn của một học viên của tôi được công ty bảo hiểm chi trả phẫu thuật cho ông. Nó đã giúp ông cứu mạng mình.

Không cần phải tiến hành một phân tích sâu rộng để hiểu được rằng có rất nhiều người chịu ảnh hưởng bởi các chính sách và những người tạo xây dựng nên các chính sách này. Những ví dụ tôi đưa ra chỉ là vài trường hợptrong hàng triệu người và chúng mang lại những thay đổi to lớn ở mức độ cá nhân, đối với tôi, với bạn tôi, con của ban và với học viên của tôi.

Hệ thống này không hoàn hảo và sẽ không trở nên hoàn hảo sau một đêm. Nhưng nếu chúng ta nỗ lực suy nghĩ về những trường hợp cụ thể về những sinh viên đang mong muốn được tới trường, những cá nhân đang phải chịu tật bệnh cần chi trả viện phí, chúng ta có thể đi bầu cử nhân danh quyền lợi của những con ngườinày.

Tôi hiểu sự thận trọng ở đây. Tôi cho là không có bất kỳ ai được quyền áp đặt những phán xét giá trị đạo đứclên quan điểm chính trị của người khác, đặc biệt trong mối quan hệ với tâm linh. Nhưng với bản thân mình, tôi tin tưởng rằng có sự kết nối sâu sắc giữa tâm linh và bầu cử.

Bầu cử thể hiện trách nhiệm của bản thân với tư cách là một công dân, một con người, với chính mình, với mọi người và thế giới. Tôi không nói chúng ta nên bầu cho ai trong kỳ bầu cử này hay bất kỳ cuộc bầu cử nào khác. Trong chia sẻ của mình, tôi không đứng trên quan điểm đảng phái nào mà chỉ có ý khuyến khích mọi người nên đi bầu cử. Lựa chọn đi, bầu cử chúng ta học cách nhìn nhận cuộc sống của mình có mối liên hệ, tương quan với mọi người xung quanh, nếu như ta cho phép mình nhìn nhận bầu cử theo cách đó. Nhiều người nói rằng, họ muốn và sẽ rời bỏ đất nước này. Điều đó có nghĩa là họ đang rời bỏ những con người đang rất cần sự hiện diện của họ tại đây.

Fritz Perls, nhà trị liệu tâm lý đã nói: "Buồn chán là biểu hiện của sự vô cảm." Và cho dù quý vị có bị phiền muộn với bầu cử hay đang tránh né nó bởi vì lo âu hay thất vọng thì hãy để tâm tới giải pháp. Chúng ta có thể để tâm tới các lợi ích của quyền lợi đi bầu cử. Chúng ta có thể để tâm tới các chính sách đang bị đe dọa. Chúng ta cũng có thể để tâm tới những nhóm người mà đời sống của họ bị ảnh hưởng nhiều nhất sau kết quả của bầu cử. Chúng ta có thể để tâm tới những gì ở phía trước mình mỗi thời điểm, thế giới mà ta đang sống và tất cả những người mà đời sống của họ đang có liên hệ mật thiết với mình.

Tất cả mọi người, không phân biệt địa vị, màu da, chủng tộc, thắng lợi hay thất bại, đều mong cầu hạnh phúc đích thực

Sau khi kết quả bầu cử tại Mỹ được công bố, rất nhiều quan điểm cho rằng, một thời đại mới bất định hơn sẽ tới không chỉ ở nước Mỹ mà rộng ra trên khắp thế giới. Nhiều người đã tới gặp tôi với nhiều tâm trạng, cảm xúckhác nhau, họ nói về các khó khăn, thách thức mà mình có thể phải đối mặt trong tương lai. Rất nhiều người bày tỏ sự thất vọng vô cùng với gia đình, bạn bè, người thân. Có rất nhiều quan điểm và cảm xúc khác nhau sau bầu cử. Tôi nghĩ ở phương diện sâu xa hơn, điều này cho thấy tất cả mọi người trong thâm tâm mình đều mong muốn làm sao để có được hạnh phúc, sự bình an thật sự cho bản thân và cộng đồng. Điều tất cả chúng ta cần làm là phải tìm ra và đánh thức được nguồn hạnh phúc đó vì lợi ích của mọi người và cộng đồng. Dù cho quý vị có đang buồn khổ hay đang vui mừng về kết quả bầu cử thì có một thứ rất rõ ràng là chúng ta cần phảicùng nhau chung tay để chữa lành những nỗi khổ đau và tiến lên phía trước. Thiền định về tâm từ bi đơn giảnchỉ là giúp nhắc nhở chúng ta rằng tất cả đều là con người. Chúng ta thuộc về một cộng đồng nhân loại nói chung. Mỗi người chúng ta là một phần của cộng đồng, có liên hệ tương tác và phụ thuộc lẫn nhau. Chúng tacàng xa lánh và tách rời mọi người, tách rời cộng đồng chúng ta sẽ càng khổ đau và bất hạnh. Nếu mỗi người thất vọng, mệt mỏi thì môi trường xung quanh và thế giới sẽ không có bình an, và ngược lại.

Khi cảm thấy thất vọng, mệt mỏi về kết quả của bầu cử, hãy hướng tâm tới những mục đích và mong nguyện chung của tất cả mọi người. Chúng ta có mặt ở trên đời này để tìm sự bình anh, hạnh phúc cho mình, cho mọi người và rộng ra khắp thế giới. Đó là nguyên lý căn bản của đời sống và xã hội loài người Tất cả mọi người đều mong cầu hạnh phúc, không ai muốn khổ đau và sầu muộn. Niềm hạnh phúc mà con người hướng tới không phải chỉ là sự vui mừng hay thỏa mãn thoáng chốc, mà một cảm giác sâu xa hơn, một cảm giác mình thuộc về thế giới này, một sự gần gũi, sẻ chia và không có sự tách rời với tất cả mọi người ở mọi nơi chốn trên thế giới. Chúng ta cũng chia sẻ một điểm chung khác với tất cả mọi người. Đó là sự mong manh và bất định của thế giớinày. Mọi thứ trong thế giới, trong xã hội đều thay đổi nhanh chóng, bất định và khôn lường. Tất cả mọi ngườithuộc mọi tầng lớp, màu da, sắc tộc, địa vị xã hội, người thắng cuộc, kẻ thất bại đều phải trải qua sự bất định và mong manh. Và nếu muốn có hạnh phúc và niềm an lạc đích thực, tất cả mọi người đều phải học cách vượt qua sự chi phối của nỗi khổ đau này.

Bằng cách học hỏi và nhận ra những khổ đau chung của con người, những mong nguyện chung của con người, chúng ta sẽ dần ít bị chi phối bởi ngoại cảnh, ít bị chi phối bởi những định kiến hơn thua và khác biệt, chúng ta sẽ dần thấy được mối liên hệ giữa mình và người, chúng ta sẽ nhận ra được mình nơi mỗi người. Sẽ không có sự xa cách giữa người với người. Giữ được tri kiến như vậy, dần chúng ta sẽ rộng mở hơn, có cái nhìn toàn diện và sâu sắc hơn về bản chất của chính mình, của mọi người và thực tại.Nhiều người ngay lúc này đây cảm thấy thất vọng, buồn khổ và xa lánh mọi người, cộng đồng chỉ bởi vì họ chưa từng biết để tâm tới những mong cầu của người khác, họ sợ hãi, lo lắng, và bất an chỉ bởi chưa từng “chạm” tới cảm xúc, mong nguyện của người khác. Họ cũng chưa thấu được những nỗi khổ đau chung mà tất cả mọi người đang phải trải qua.

Thiền từ bi tâm

Thiền định về từ bi tâm là cách thức mạnh mẽ nhất giúp chúng ta quay trở lại với thực tại, giúp chúng ta sống và hành động với trọn vẹn tâm nguyện lợi ích cho bản thân, lợi ích cộng đồng và toàn thể thế giới. Hãy ngồi thẳng lưng, mắt khép hờ và hơi nhìn xuống sống mũi. Hãy tập trung vào cảm giác về sự hiện diện của bản thânmình trên thế giới ngay tại đây, ngay tại lúc này. Rồi hãy để tâm tới từng chuyển động của cơ thể và phát khởicảm giác trân quý sự hiện diện của mình bằng những lời như: “Mong nguyện bản thân luôn được an toàn, được bình an và hạnh phúc.” Hãy lặp lại những câu này nhiều lần với cảm giác yêu thương, sẻ chia và trân trọng bản thân. Hãy tập trung sự chú ý vào sự hiện diện của bản thân và những âm thanh, giai điệu của những lời nóinày. Không cần phải cố ép buộc có được những kết quả như mong đợi, cảm giác phải chân thật. Sức mạnhpháp thiền định này chính là sự hiện diện hoàn toàn sau mỗi lời nói. Nếu tâm bị vọng tưởng bởi những mong cầu trong quá khứ hay hiện tại, thì cũng không sao, thậm chí hơi buồn ngủ một chút cũng không sao, bạn hãy đọc lại những lời mong nguyện đó và tập chú tâm vào sự hiện diện của bản thân mình trong hiện tại

Hãy hướng tâm tới những người mà bạn từng biết, những người từng trực tiếp chăm sóc, giúp đỡ bạn hay gián tiếp khích lệ, trợ giúp bạn trong cuộc đời. Nếu như họ xuất hiện trong tâm, hãy quán tưởng họ thực sự đang hiện diện cạnh. Lặng lẽ đọc tên họ, và ban tặng cho họ những lời mong nguyện an lành, hạnh phúc và bình annhư trên. Dù cho họ là ai, là người đang mừng vui hay thất vọng vì kết quả bầu cử thì trong bản chất sâu xa của mình, họ đều đang mong cầu có được hạnh phúc và bình an chân thật. Hạnh phúc, khổ đau, thắng lợi hay thất bại, tất cả chỉ là những hiện tướng giả tạm bên ngoài và rồi cũng sẽ nhanh chóng qua đi. Đó là bản chất của đời sống này. Bởi vậy, hãy chân thành gửi sự sẻ chia, những mong nguyện hạnh phúc bền lâu tới họ.

Nếu có những người đang khổ đau về kết quả bầu cử, họ có thể đang cảm thấy bất an, bị bỏ rơi và lo lắng về tương lai sắp tới. Hãy quán tưởng họ đang hiện diện cùng bạn. Hãy ban tặng họ những lời mong nguyện cho họ bình an, hạnh phúc và tin tưởng rằng họ sẽ có được bình an, hạnh phúc. Nếu có những người đang phấn khích về kết quả bầu cử như ý. Bạn cũng hãy quán tưởng họ đang hiện diện trước mặt, hãy ban tặng họ những lời mong nguyện họ được bình an, hạnh phúc. Khổ đau hay hạnh phúc, thất vọng hay vui mừng, nếu khôngxuất phát từ nội tâm mà chỉ phụ thuộc vào các điều kiện hoàn cảnh bên ngoài thì chúng rất giả tạm, mong manh. Và tất cả mọi người đang hiện diện trong sự thiền quán của bạn đều đang phải trải qua một sự mong manh, giả tạm đó. Bởi vậy hãy chân thành gửi sự sẻ chia, những mong nguyện hạnh phúc bền lâu tới họ.

Thiền về tâm từ bi giúp kẻ thắng cuộc không ngã mạn, người thất bại không tuyệt vọng. Thiền định về tâm từ bi sẽ giúp tâm mỗi người rộng mở hơn, thấy được sự tương quan, phụ thuộc lẫn nhau giữa mình và người, thấy được điểm chung, sự đồng nhất trong mục đích sống, khát vọng sống của con người. Cuối cùng, hãy để tâmmình mở rộng khắp toàn thể thế giới, vũ trụ, mong nguyện hết thảy chúng sinh, bao gồm mọi người, mọi tầng lớp, mọi loài vật trên thế gian này đều có được hạnh phúc và bình an. Hãy tỉnh thức và chú tâm để quan sátxem nguồn năng lượng từ bi này hiển thị và lưu chuyển ra sao trong dòng tâm mình. Nếu cảm thấy bất an, lo lắng hay phấn khích quá độ, bạn có thể quay lại thực hành thiền từ bi tâm và dần bạn sẽ ít bị chi phối bởi những điều kiện ngoại cảnh hơn, sẽ trải nghiệm được nguồn năng lượng yêu thương bất tận tuôn chảy trong tâm. Nguồn năng lượng đó trở thành động lực, ngọn đuốc soi đường cho mọi suy nghĩ, hành động của bản thân, giúp gắn kết giữa mình và mọi người, xua tan đi những khổ đau và đem lại niềm an lạc cho mình và mọi người.

La Sơn Phúc Cường tổng hợp từ: Sharon Salzberg. com