Thắng mà thua, thua mà thắng !

Năm 1995, nước Mỹ xôn xao vì vụ đại án OJ Simpson, kéo dài cả năm trên tất cả các phương tiện truyền thông đại chúng. Đại đa số dân chúng Mỹ đều cho là OJ Simpson có tội, nhưng cuối cùng thì OJ được thả tự do vô tội, thắng kiện. Thực ra kẻ thắng cuộc thực sự là luập pháp Mỹ. Một lần nữa, nó cho người ta thấy ý nghĩa thực sự của luật pháp là dựa vào bằng chứng, lý lẽ, và sự tranh luận công bằng. Nhiều người Mỹ ấm ức & không hài lòng với kết quả phiên toà ấy, nhưng họ lại hài lòng và tin tưởng vào hệ thống luật pháp rõ ràng mình bạch .

Mấy ngày qua, đọc tin tức (từ những tờ báo chính thống) của hai phiên xử Hà Nội (PVN) và Sài gòn (VNCB), mình thấy như có cái gì hơi khác lạ. Từ việc toà nam hỏi Trầm Bê về lai lịch căn nhà, đến chuyện toà bắc giải trình cách tính thiệt hại vật chất vụ án kinh tế, mình ngạc nhiên về cách điều hành phiên toà của các ngài tại chức. Không hiểu các nhà làm luật và đầu tư nước ngoài sẽ nghĩ ra sao ? Mình cũng không hiểu các ông luật sư suy nghĩ gì về công việc và nghề nghiệp mà họ đang theo đuổi ?
Dĩ nhiên, không ai lại đi bênh vực cho kẻ tội phạm, lạm dụng luật pháp, lợi dụng lỗi hệ thống, lỗ hổng cơ chế, để tư lợi quá đáng, hại dân hại nước. Tội phạm phải được xét xử nghiêm minh. Nhưng tôn chỉ cuối cùng của một phiên toà là khẳng địng tính pháp quyền của một đất nước, tạo dựng niềm tin của người dân về hiếp pháp và công lý. Luật pháp phải rõ ràng, toà án phải công khai minh bạch, án kết phải dựa vào căn cứ, bằng chứng, lý lẽ. Quyền tranh luận phải được thực thi công bằng giữa đôi bên. Không định hướng nội dung và kết quả !
Nếu mất đi cái tôn chỉ đó, thì những việc như thu hồi tài sản, cách chức, bỏ tù .vv....chỉ là những cái được của hạt muối bỏ biển. Mất quá nhiều so với được !