Không giống như những câu chuyện thời trang, một vòng chạy quanh một vòng trở lại, muôn thưở vẫn là hết loe đến túm, hết túm lại loe. Phương tiện giao thông ngày càng phát triển mạnh mẽ và đa dạng hơn. Thế nhưng xe đạp thì khác, ngoại lệ, vẫn được kéo dài & thịnh hành nhiều năm nhiều tháng, cho dù con ngưòi đã bay được lên sao Hoả, mặt Trăng. Ngày xưa xe đạp, rồi đến xe máy, rồi tiến lên xe hơi. Nhưng ngày nay nhiều nước châu Âu lại trở về với xe đạp, phong trào bắt đầu mạnh mẽ. Không phải chỉ vì lý do thân thiện môi trường, mà còn là lý do sức khoẻ, thời sự nữa. Như Đan Mạch ngày nay được gọi là vương quốc xe đạp, và đó cũng là một trong những đất nước được đánh giá đáng sống nhất thế giới.
Sáng nay đọc bài viết của một người ở Hà Nội, nói về sự chọn lựa đúng đắn khi quyết định không mua xe hơi mà mua chiếc xe đạp. Nghe thật hay, mình cũng đồng ý, nhưng nghĩ lại thì điều này khó thực thi ở một đất nước như VN.
Nhớ mấy năm trước đây, con mình học ở một trường quốc tế SG. Mình thì không có nhiều thời gian tập thể dục, mà hàng ngày cứ rượu bia thuốc lá. Thế là sắm chiếc xe đạp, sáng chiều tà tà chở con đi học. Đi về mỗi ngày cũng được mười mấy cây số. Đúng là sướng thật, thể lực cải thiện hẳn lên, chân cẳng cũng cứng cáp hơn, da dẻ đen sạm, khỏi cần đi tắm nắng tắm bùn. Đúng là không phải chỉ tốt về sức khoẻ thôi, mà còn nhiều thứ lợi hại khác nữa. Ngoài chuyện xăng nhớt, bảo hiểm, bảo trì, tài xế, gởi xe ...tiết kiệm đương nhiên rồi. Đi xe đạp mua sắm đồ đạc cũng rẻ hơn. Chiều về ghé chợ mua bó rau, trái cà, trái cây, hủ mắm.... cũng rẻ hơn. Ghé đâu đó làm ổ bánh mì, ly nước mía, sữa đậu nành, dĩa gỏi đu đủ gan bò, trái bắp nướng, dĩa bột chiên ... cũng ít bị chặt chém hơn. Mua cái nón, sợi dây nịt, đôi vớ ...cũng khỏi bị thách giá. Nhiều người bán hàng nhìn thấy "tội nghiệp", không thách mà còn khuyến mãi thêm. Ngồi quán vỉa hè la cà, cũng thoải mái, ghé chỗ nào cũng được, làm chai la de dĩa đậu phọng luộc, nhẹ nhàng. Không phải lo kiếm chỗ đậu xe, lo va quẹt, lại ít lo canh cánh đứa nào bẻ trộm kính, ăn cắp IC, mượn xe đi đái.... Đi ngang quán xá, nhà hàng, cũng ít đứa chèo kéo mời mọc, cứ thế mà đạp, mà đi. Nói chung là tiện lợi nhiều đường :-).
Nhưng dẫu là sướng vậy, nhưng đôi khi cũng có chút ngậm ngùi .... Như có lần, bảo vệ ở trường quốc tế, thấy mình đi xe đạp, không cho vô cổng. Xe hơi, xe máy SH, ra vô trường thì còn được, còn mình và mấy ông xe ôm phải đứng ngoài đợi con em đi ra chở về. (Nhớ là hồi đó chỉ có mình ên đi xe đạp đón con). Anh chàng hiệu trưởng người Canada, biết mình đã lâu, từng xin việc vào công ty của mình, và cũng thường hội họp với nhau bên CanCham, AmCham. Một hôm thấy mình xớ rớ ngoài cổng, nói bảo vệ cho dắt xe đạp vào. Những chiếc xe hơi đắt tiền ra vô, thấy chiếc xe đạp lèo tèo trước cổng trường, thỉnh thoảng liếc mắt soi mói. Dường như có chút hoài nghi, lo lắng, ngại ngùng. Có hôm đi về trên đường Trương Định, một chiếc xe hơi hàng hiệu, cọ quẹt hất mình và đứa con ngã xoài ra đường. Người thiếu phụ phốp pháp bước ra, xoè vài trăm ngàn cho mình, rồi thản nhiên đi tiếp (!).... Những ngày trời mưa thì khó khăn hơn, vì áo mưa, áo gió đùm đề. Thỉnh thoảng đang đi, những chiếc xe hơi hoặc xe máy chạy ngang tạt nước lên, tung toé muốn ngã. Dường như những người ngồi trên xe, ít ai quan tâm đến những hệ lụy gây ra cho người đi xe đạp. Những vũng nước cứ thế văng tung toé lên áo, lên tóc. Xe to quyền lớn, cứ chạy ào qua ....sống chết mặc bay. Nhiều lúc mình thắc mắc là những ai ngồi trên những chiếc xe đó ? Là những chàng tài xế vô tư làm tròn phận sự, hay là những người chủ nhân vô cảm, vô tâm ? Có đi xe đạp mới thương cảm cho người đạp xe. Những chiếc xe đạp chở xoài, chở cam , măng cụt, sầu riêng, ngã chổng ra đường, và những cái nhìn lạnh lùng quay vội bỏ đi. Những tấm cời co ro ngày mưa, choàng trước hụt sau, cố gắng che đậy những vốn liếng của một ngày ít ỏi. Nhiều mảng đời vẫn ngày hai bữa cọc cạch trên đôi bánh xe xiêu vẹo, trôi nổi khó qua...
Còn mình, thì cũng kéo dài được một thời gian. Sau thấy nguy hiểm quá, lại có con nhỏ ngồi phía sau, nên không đạp xe đưa con đến trường nữa !
Đúng ra thì đó cũng là một trong những câu chuyện xảy ra hàng ngày ở VN. Ngày đó và bây giờ, vẫn thế. Có những người bên này không hiểu chuyện bên kia. Người ngồi trên chiếc xe hơi sẽ không hiểu hết cái khó khăn của người đi xe đạp. Cũng có thể nhiều người đã từng còng mình trên những chiếc xe đạp ngày nào, nhưng rồi đến lúc được ngồi trên xe hơi, lại quên mất cái khó của mình ngày trước. Những câu chuyện tình người, quan tâm nhau, tôn trọng nhau, nghĩ cho người khác, nhất là nghĩ cho kẻ nghèo khó hoặc kẻ dưới .... hiếm hoi dần trong một xã hội đề cao vật chất, mang nặng tính hơn thua sĩ diện hảo. Cuộc sống vật chất đã thay đổi quá lẹ. Văn hoá ứng xử nặng tính hình thức càng làm cho người ta bám víu vào những cái "status" để tồn tại, để đi lên, để "liền chị liền em" trong xã hội mới. Và những chiếc xe đạp đã không thuộc về cái "status" của xã hội ngày hôm nay. Có thể xe đạp vẫn tồn tại ở những buổi dã ngoại, những kỳ nghĩ hè, những homestay ở miền duyên hải, hoặc giữa lòng phố Hội, hoặc trong khuôn viên của một resort sang trọng nào đấy ..... Nhưng để tồn tại được ở SG, Hà Nội, hay những thành phố lớn, thì xe đạp chỉ có thể là phương tiện kiếm sống sinh nhai của những người khốn khổ, kém may mắn. Cho nên mình nghĩ ước mơ nhiều người VN đi xe đạp trên quê hương hôm nay của anh bạn HN đấy quả là còn nhiều thử thách !
Nhưng dẫu gì đó cũng là một ước mơ đẹp. Ai lại không nhớ đến những kỷ niệm thưở học trò, xe đạp, đường xưa áo trắng phượng hồng. Ai chở mùa hè của tôi đi đâu ? Ai sắm nỗi chiếc vé quay về tuổi thơ ? Ai mang buổi đó đi rồi ... Một thứ hoài niệm !
Giờ mỗi khi coi con số nhập khẩu và lượng tiêu thụ xe máy, xe hơi, hàng năm ở VN, mình không thể hình dung được giao thông của SG, HN sẽ ra sao trong những ngày tháng tới. Hơn 40 năm trôi qua, những phương tiện giao thông công cọng vẫn còn ngổn ngang & đầy thử thách. Đôi khi nghĩ đến phong trào xe đạp của mấy nước văn minh châu Âu hiện nay, rồi nhìn lại những tấm hình của Hà Nội vào thập niên 70, 80, thoáng nghĩ xe đạp như ngày ấy thế mà hay. Thắc mắc có khi nào các cụ lãnh đạo Hà Nội ngày xưa đã có những tầm nhìn ưu việt, đỉnh cao trí tuệ, vượt thời gian, mà thế giới bây giờ mới ngộ ra và noi gương xe đạp VN chăng :-) ?
Bây giờ nhiều lúc bị kẹt xe ở ngoài đường, mình lại ước gì trở lại thời xe đạp. Rồi nhớ đến ông Bút Tre, mà cứ thế tiến lên đi về phía trước ....
Thi đua ta quyết tiến lên
Tiến lên, ta quyết tiến lên hàng đầu
Hàng đầu không biết đi đâu
Đi đâu không biết hàng đầu cứ đi ....(BT)
No comments:
Post a Comment
Comments: