Phiếm: Ông Putin ở nước Nga

 

Mấy hôm nay cả thế giới náo động và bức xúc vì Putin xua quân đánh chiếm Ukaine. Những chuyện tội ác, đúng sai, thành bại, tốt xấu ... thì báo đài trên thế giới đã bình luận và lên án nhiều lắm rồi, mình không muốn nhắc lại ở đây. 

Sáng nay chủ nhật, mưa phùn lắc rắc như mưa Xuân ở quê nhà. Ngồi trong nhà uống cà phê nhìn ngoài trời những cành Jane Magnolia hé nụ, thật đẹp. Hồi nãy mới coi tin tức thấy ông thị trưởng của thành phố Kyiv, cựu võ sĩ quyền anh Vitali Klitschko, bảo quân đội Nga "hãy về nhà đi" (go back home), mà thấy bùi ngùi cho thân phận của họ. Hôm qua cũng coi đoạn clip ngắn của một người phụ nữ Ukraine tặng những hạt hoa hướng dương cho người lính Nga đang xâm chiếm quê hương của bà, mà thấy xúc động. Nhớ đến tuần trước có người bạn nói với mình là "dân Nga quý ông Putin lắm", mình thắc mắc không biết cái quý mến của người dân Nga đối với Putin hôm nay có giống cái “quý mến” của người dân quê mình đối với nước Nga ngày trước chăng ? Tự nhiên muốn phiếm bàn một chút về câu chuyện này. 

Nhớ lại thời mình còn đi học ở VN, có nhiều thơ văn ca tụng về đất nước Nga và các lãnh đạo của họ. Ví dụ như ông thần đồng thi sĩ Trần đăng Khoa (không biết giờ còn sống không) có viết mấy câu thơ rất thần đồng - "Ông Lê Nin ở nước Nga. Mà em lại thấy rất là Việt Nam". Rồi đến ông Tố Hữu thì càng ác liệt hơn - "Yêu biết mấy, nghe con tập nói. Tiếng đầu lòng con gọi Stalin..."

Ông Stalin ơi, Ông Stalin ơi !
Hỡi ơi, Ông mất ! đất trời có không?
Thương cha, thương mẹ, thương chồng
Thương mình thương một, thương Ông thương mười ...

Cho nên ông Bút Tre lại phán:

Ông Lê Nin ở nước Nga
Nhưng ông lại đứng vườn hoa nước mình
Ông Lê Nin ở nước mình
Nhưng ông lại đúng dân tình nước Nga...

Nói chung thơ văn ca tụng thời ấy thì nhiều, nhưng thử nghĩ, chưa đến nước Nga, chưa gặp Lê Nin, chưa hiểu Stalin, mà đã yêu thương tràn đầy như thế, huống hồ chi là thời nay người dân Nga, dân Ukraine, thấy mặt Putin suốt ngày. Không những chỉ thấy mặt mũi của ông, mà cả thế giới còn thấy ngực, thấy bụng sexy của Putin thường xuyên, vì ông là lãnh đạo quốc tế duy nhất thích cởi áo, khoe ngực, khoe bụng trên báo trên đài TV. Cho nên biết đâu mai mốt lại nghe "Ông Putin ở nước Nga. Mà sao em thấy rất là Ukraine". Đùa thôi, hy vọng là dân Ukraine không tới nỗi như vậy :-).

Nôm na nói đến vụ xâm lược Ukaine lần này, thì Putin đưa ra vài nguyên cớ, nhưng khôi hài nhất là ông viện dẫn lý do để "De-nazify" (chống phát xít) ở Ukraine. Một đất nước có tổng thống gốc Do Thái (nạn nhân của chủ nghĩa phát xít), và một xứ sở mà người đân được quyền bầu bán dân chủ, chính thức và công khai người lãnh đạo của họ. Thậm chí Ukraine có thể bầu một người từng làm "hề" để trở thành tổng thống điều hành đất nước, một võ sĩ trở thành đô trưởng của thủ phủ Kyiv. Trong khi đó thì các nước như Nga, TQ, hoặc Triều tiên, khó có thể làm được điều này. Sáng nay ông thị trưởng Kyiv, Vitali Klitschko, khẳng định người dân Ukraine ủng hộ chính phủ của họ, lên án cái "nguyên cớ" chiến tranh vô lý của Putin dẫn đến những tàn phá đau thương cho đất nước Unkraine, kể cả sự đổ máu hy sinh của người dân hai nước, thậm chí là sinh mạng của đàn bà và con nít. Đúng vậy, chiến tranh chết chóc không phải là trò đùa của những tham vọng hoặc ảo tưởng bệnh hoạn, xuẩn ngốc. Chữ nghĩa "De-nazify" của Putin mấy hôm nay đã là đề tài làm trò cười ở mấy đài truyền thông các nước khác, nhất là mấy kênh hài. Nhưng tất nhiên, tin tức chính trị chính em thì bao giờ cũng có những góc khuất của nó. Không phải ở bất kỳ quốc gia nào, thì người dân cũng có quyền được biết thông tin một cách minh bạch và chính xác. Thậm chí ở những quốc gia dân chủ nhất, minh bạch nhất như ở Hoa Kỳ, thì cũng chưa chắc người đọc hoặc người nghe có được những thông tin khách quan. Suy cho cùng thì mọi tri thức hoặc kiến thức cá nhân đều có liên quan trực tiếp đến khả năng nhận thức và kỹ năng phân tích vấn đề của riêng từng người. Trong đó bao gồm và lệ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau như quan điểm cá nhân, trình độ hiểu biết, hoặc cơ hội tiếp cận với ai, coi đài TV nào, đọc báo nào, bạn bè với ai, theo đảng nào, phe nào, quê ở đâu ...v.v. Đó là còn chưa nói đến hiện trạng bưng bít ở một số quốc gia, nạn thông tin tin tức bị kiểm soát có chủ trương, thì sự khách quan trong nhận thức của người dân lại càng hiếm hoi. Tất nhiên trong chúng ta ai cũng vậy, sẽ không biết những thứ mà chúng ta không biết (we don't know what we don't know). Cho nên có nhiều cãi vả thường xuyên xảy ra trên mạng, hoặc mâu thuẫn bất ngờ giữa những người thân quen biết với nhau ngoài đời, cũng là chuyện bình thường. Lắm khi còn quyết liệt và bi hài hơn cả câu chuyện ngụ ngôn 6 người mù sờ voi ở quê ta :-).

Nhớ người xưa thường nói "bạo chúa nghĩ đến việc thắng thua, minh quân nghĩ đến việc ích nước lợi dân, còn thánh nhân nghĩ đến lợi ích của thiên hạ". Không biết người dân Nga nghĩ Putin thuộc loại nào. Nhưng chắc chắn là ông đã độc quyền làm lãnh đạo Nga 20 năm qua, la cà từ thủ tướng sang tổng thống, thậm chí có khi ông còn dự định làm tới chết mới thôi. Ngay cả lúc ông làm thủ tướng, thì tổng thống Nga cũng chẳng hề dám trái ý. Ai nghịch ý hoặc phe đối nghịch là ông xử ngay. Còn nói đến Nga, là một đất nước rộng lớn nhất thế giới, có đến 11 múi giờ (Mỹ chỉ có 4 múi giờ), và nằm trên đống tài nguyên dầu mỏ. Nhưng lợi tức chính của Nga lâu nay chủ yếu là hút dầu khí lên bán. GDP của Nga bao năm qua vẫn thấp hơn so với những nước nhỏ như Ý, Pháp, Hàn quốc, Brazil ...v.v. Còn so với Mỹ thì GDP của cả nước Nga chỉ bằng một nửa (1/2) GDP của California, một tiểu bang của Mỹ. Thế nhưng khi nói đến vũ khí nguyên tử thì các nước như Nga, Triều Tiên, TQ lại có thừa. Cho nên thành tích làm cho đất nước giàu mạnh, hoặc khả năng phát triển kinh tế xã hội của Putin thì thế giới cũng không lạ lẫm gì. Bởi vậy nhiều người vẫn còn đang thắc mắc là nếu Putin chiếm đoạt được Ukraine, rồi ông sẽ làm gì với nó ? Nhớ có lần đứa con mình hỏi "Tại sao ông Putin làm lãnh đạo nước Nga hoài vậy ?". Mình chỉ biết cười, nói đùa với nó rằng "Tại nước Nga thiếu nhân tài". Thời này đã hết thời phong kiến, cũng không còn chuyện thiên tử bề tôi, mà một đất nước rộng lớn đến thế lại không thể tìm ra được một người hiền tài để thay thế Putin làm lãnh đạo đất nước trong vòng mấy chục năm qua. Thì quả nhiên không biết đất nước Nga thiếu người tài, hay là người dân quá "yêu quý" Putin, hoặc có thể biết đâu Putin đúng là thiên tài như ông Trump nói :-) ?

Lâu nay, nhiều người cho rằng để biết người dân trong một đất nước có quý mến và ủng hộ "lãnh đạo" của họ không, thì cách chính xác nhất và văn minh nhất là cho mọi người dân có quyền bình đẳng thể hiện ý kiến của chính họ bằng lá phiếu một cách công bằng. Còn nếu như một chính quyền chưa dám thử thách hoặc chưa đủ khả năng để chấp nhập sự thật, thì mọi tuyên bố về lòng dân đều phỏng đoán hoặc hư cấu, thậm chí hài hước. Ông Putin hoặc bất kỳ một lãnh đạo nào trên thế giới cũng đều hiểu rõ nguyên tắc này. Tuy nhiên họ có dám minh bạch trưng cầu dân ý hay không lại là câu chuyện khác. Với thực tế hiện nay thì không biết có bao nhiêu phần trăm dân số Nga ủng hộ Putin đi xâm lược Ukraine, nhưng hôm qua bà Ursula von Der Leyen, chủ tịch khối châu Âu EU Commission đã nói rằng “Putin is destroying the future of his own country” (tạm dịch: Putin đang phá hoại tương lai của chính đất nước ông). 

Nhìn lại thế giới, dịch bệnh mới vừa tạm thời lắng dịu (có nhiều nơi dịch vẫn còn đang hoành hành). Đất nước nào cũng có nhiều khó khăn trở ngại trước mắt. Người dân ở đâu cũng cần thời gian để phục hồi và chuẩn bị ứng phó với những thay đổi mới. Còn nói đến chiến tranh, thì ở thời buổi này đại đa số ai cũng hiểu được sự khác biệt giữa "nguyên cớ" và "nguyên nhân" trong các cuộc xung đột chiến tranh, đặc biệt là chiến tranh xâm lược. Cho nên cũng không mấy ai nhầm lẫn mà tin tưởng vào các luận điệu tuyên truyền dối trá. Thế giới đang đồng thanh lên án mạnh mẽ hành động xâm lược của chính quyền Putin, vì không muốn Putin tạo nên một tiền lệ xấu, cậy mạnh hiếp yếu, giết người vô tội, xâm lược chủ quyền của các quốc gia lân cận. Hầu hết các quốc gia dân chủ hiện nay coi Putin như một bạo chúa. Nhiều người còn nghi ngờ rằng ông bị bịnh tâm lý. Riêng mình thì chỉ đơn giản mong muốn chiến tranh mau chóng kết thúc, để người dân Ukraine và Nga, cũng như cả thế giới sớm trở lại cuộc sống an bình. 

Bỗng nhớ đến mấy câu thơ của Thầy Tuệ Sỹ:
....
Người ở lại giữa lòng tay bạo chúa
Cọng lau gầy trĩu nặng ánh tà dương
Rồi trước mắt ngục tù thân bé bỏng
Ngón tay nào gõ nhịp xuống tường rêu
....
Tôi vẫn đợi những đêm dài khắc khoải
Màu xanh xao trong tiếng khóc ven rừng
Trong bóng tối hận thù, tha thiết mãi
Một vì sao bên khoé miệng rưng rưng ...

PN (2/27/2022)